żetonówka
ETYMOLOGIA:
Żetonówka to derywat prosty powstały przez przyłączenie formantu sufiksalnego –(ów)ka do podstawy słowotwórczej żeton-. Żetonówka to także skrócona forma wyrażenia rejestracja żetonowa. Tego typu przekształcenie jest nazywane uniwerbizacją i można je zaobserwować w wielu jednostkach leksykalnych obecnych w polszczyźnie, np.: kablówka ‘telewizja kablowa’, mikrofalówka ‘kuchenka mikrofalowa’, plakatówka ‘farba plakatowa’, podstawówka ‘szkoła podstawowa’.
CIEKAWOSTKI:
Żetony są znane od wieków. Używa się ich zamiast pieniędzy, dla wygody. Dziś najczęściej można zobaczyć je w kasynie, np. na stole do pokera. Jeszcze kilkanaście lat temu mosiężne żetony nieustannie brzęczały w kieszeniach naszych płaszczy (lub raczej naszych rodziców). Chodzi oczywiście o żetony telefoniczne z charakterystycznym symbolem – trąbką, czyli logiem Poczty Polskiej. Jednak wraz z rozwojem telefonii komórkowej budki telefoniczne, a wraz z nimi mosiężne krążki, bezpowrotnie zniknęły z miejskiego krajobrazu. Na szczęście żetonom używanym podczas rejestracji w USOS-ie nie grozi wyginięcie, ponieważ istnieją tylko wirtualnie.
Co ciekawe, nauka zajmująca się badaniem żetonów, medali i innych przedmiotów przypominających monety (ale nimi niebędących) to egzonumia. Słowo to jest hybrydą językową, ponieważ składa się z cząstek leksykalnych należących do różnych języków – pochodzi od greckiego wyrazu exo ‘poza, na zewnątrz’ oraz łacińskiego nummus ‘moneta’ (stąd numizmatyka).
oprac. Ewa Balicka
Słownik języka studentów Uniwersytetu Warszawskiego jest dostępny pod adresem: www.studenckamowa.uw.edu.pl.
